Kansen voor natuur in Westpoort-Matsloot
De Onlanden heeft zich sinds de inrichting ontwikkeld tot een rijk natuurgebied met ruimte voor waterberging en natuurbeleving. Op dit moment werken de provincies Groningen en Drenthe en de gemeenten Groningen, Noordenveld en Westerkwartier aan een Regionaal Raamwerk voor het gebied net ten noorden van De Onlanden. Langs de A7 bij polder Matsloot en Westpoort wordt ruimte gezocht voor een aantal maatschappelijke en economische opgaven: duurzame energieopwekking, bedrijvigheid, natuur, waterberging, berging van bietengrond, recreatie en mobiliteit.
Deze ontwikkelingen kunnen effecten hebben op De Onlanden (het Leekstermeer en omliggende gronden zijn aangewezen als Natura 2000 gebied). Maar belangrijker nog: in dit gebied liggen ook kansen voor versterking van de natuur. Het gebied Westpoort-Matsloot vormt het kruispunt van twee grootschalige landschappelijke structuren. Langs de lijn zuid-noord is dit het beeksysteem van Drenthe tot aan het Wad.
Vanuit de brongebieden in Noord-Drenthe (Fochteloërveen) stroomt het water via herstelde beken naar De Onlanden. Vanaf daar zoekt het water de aansluiting met het Reitdiep om uit te monden in het Lauwersmeer en de Waddenzee. Langs de lijn west-oost ligt het gebied Westpoort-Matsloot midden in de laagveengordel die van het Westerkwartier, via De Onlanden, Drentsche Aa en Hunzedal naar Roegwold loopt.
Juist doordat Westpoort-Matsloot het knooppunt vormt van twee dominerende landschappelijke en ecologische stelsels, is een goede ruimtelijke ordening met breed opgezette ecologische en hydrologische verbindingen essentieel. Landschap, recreatie, waterberging, biodiversiteit en klimaatadaptatie laten zich combineren tot een krachtige synergetische structuur. Daarom heeft onze stichting het initiatief genomen om een eigen visie op dit gebied te geven. Samen met de Milieufederaties Drenthe en Groningen, het Groninger en Drentse Landschap, Natuurmonumenten, de omliggende IVN’s, KNNV, Landschapsbeheer Drenthe, de werkgroep Avifauna Drenthe en de Energie coöperatie Noordseveld hebben we de visie verder uitgewerkt en op 30 november 2021 aangeboden aan de betrokken overheden: de provincies Groningen en Drenthe, de gemeenten Groningen, Tynaarlo, Noordenveld en het waterschap Noorderzijlvest. We willen constructief meedenken over de toekomst met als insteek dat de opgaven gecombineerd worden over de bestuurlijke grenzen heen én er een plus voor natuur wordt gerealiseerd.
De visie is gefundeerd op drie belangrijke pijlers:
- Versterking van de hydrologische en ecologische koppeling van het Drentse beekstelsel en De Onlanden met het Reitdiepsysteem, Lauwersmeer en Waddenzee door een natte ecologische verbinding
- Inrichting van het westelijk deel van polder Matsloot en de graslanden ten westen van Westpoort als Drents-Groningse combinatie van natte natuur en waterberging
- Versterking van de overgangszone tussen stedelijk gebied en robuuste natuur
Met de visie leggen we een fundament voor een duurzame integrale ruimtelijke ordening van het plangebied Westpoort-Matsloot, waardoor natuur en biodiversiteit niet alleen behouden, maar ook blijvend versterkt worden. Bovendien biedt deze visie een klimaatbestendig perspectief voor het gebied. De volledige tekst van de visie en de verbeelding zijn op onze site na te lezen (klik hier om naar de visie en de verbeelding te gaan).
Namens de 14 organisaties die de visie hebben ondertekend zijn wij en de Groninger en Drentse Milieufederaties betrokken bij de uitwerking van het Regionaal Raamwerk.